Hande(rs)lingen (8)

Intermezzo: hij werd vergezeld door… (Handelingen 20 : 4 v.)

Even fast forward. Het verhaal uit Handelingen 6 over twaalf en zeven vindt verderop in Lucas’ tweede boek nog een echo. De moeite waard om die hier ook even tot klinken te brengen.

Eerst even een verhaal uit de oecumenische wereld. Een Amerikaanse evangelist pelgrimeert naar Jeruzalem. Hij ontmoet daar een Palestijnse christen. “Ik wist helemaal niet dat hier christenen woonden”, zegt hij. “Wanneer hebben wij u met het evangelie bekeerd?”. De Palestijn glimlacht minzaam en zegt: “het is eerder omgekeerd. Wij hebben u het evangelie gebracht. Het evangelie is hier begonnen te lopen. En over bekering laat ik mij niet uit”.

Paulus krijgt bij zich progressief noemende theologen vaak het verwijt dat hij van de Joodse Jezus de Christus heeft gemaakt, die veel beter op de Griekse markt voor verlossers aansloot. Niet Petrus, maar Paulus heeft Jezus verloochend. Onwaarschijnlijk, vind ik: terwijl de ooggetuigen nog leefden, moet Paulus Jezus binnen enkele decennia compleet verbouwd hebben. Ik heb wel een groot geloof, maar niet zó groot. En als één de gemeente in Jeruzalem heeft gerespecteerd en niet met Amerikaanse platvoeten over haar heen heeft gelopen, dan is het Paulus wel. Steeds weer maakt hij in zijn brieven aan zijn gemeenten het belang van hun oudste zustergemeente duidelijk. Als die gemeente in nood komt door een hongersnood, organiseert Paulus een collecte. De opbrengst gaat hij naar Jeruzalem brengen. Geen twee blokken in de kerk van Christus, een oostblok in Jeruzalem en een westelijk blok in Klein-Azië en Griekenland.

Paulus gaat niet alleen naar Jeruzalem. Hij neemt zeven(!) afgevaardigden mee naar Jeruzalem. Niet zoveel. We komen geen afgevaardigden uit Filippi tegen, Paulus’ lievelingsgemeente. Namen uit Korinte, waar Paulus zo lang gewerkt heeft, ontbreken ook. Paulus had een heel blik vol afgevaardigden kunnen opentrekken, een massale optocht naar en intocht in Jeruzalem, een Sinterklaasmodel. Hij had een wolk van getuigen (Hebreeën 12 : 2, in de NBV21 omgedoopt tot een menigte geloofsgetuigen) mee op sleeptouw kunnen nemen om te laten zien dat zijn zendingswerk legitiem is. Een triomftocht om te showen hoezeer God zijn werk gezegend heeft en dat het zwaartepunt voortaan bij hém ligt. Als Paulus een Amerikaan was geweest, was hij donor op platvloeten geworden. Het is in de geschiedenis vaker vertoond…

Zo hoog te paard komt Paulus Jeruzalem niet binnen. Meer op een ezeltje (dat had de Jood Jezus immers ook gedaan). Hij neemt er zeven mee. Zeven mensen moeten mee naar Jeruzalem, naar de twaalf. Anders zijn het er geen zeven. Dan vormen ze los zand. Om met zijn zevenen, een oud, heilig getal, moeten ze naar de twaalven (een oud, heilig getal) toe, met hun collecte. Griekenland en Jeruzalem kunnen en mogen niet zonder elkaar, hoe groot de afstanden en de cultuurverschillen ook zijn.

Maar nu schrijft Lucas het zo op dat in die lijst van zeven twáálf namen verstopt zitten. Zeven wordt pas zeven als je er twaalf bij telt. Twaalf blijft alleen twaalf als je er zeven bij telt. De ene Heer en de ene dienst vragen om één gemeenschap. De oecumenische Paulus. Er wordt (werd?) wel onderscheid gemaakt tussen oecumenische en Bijbelgetrouwe gelovigen. Maar hoe Bijbelgetrouw is het om de oecumenische Paulus te verdonkeremanen? Vergeet niet: de afstanden en de cultuurverschillen waren enorm.

Het trieste: Paulus is loyaler geweest naar de oudste gemeente in Jeruzalem dan die gemeente naar hém toe was. Hij wordt in Jeruzalem niet met open armen ontvangen en moet zijn bona fides bewijzen. Als hij in moeilijkheden komt en gevangen wordt gezet, is er weinig sprake van steun van de oudste gemeente. Het is weer een ander verhaal en dat gaat over de grenzen van een intermezzo heen. Er valt nog zoveel te vertellen…