IJsland was een kieskeurige NATO-bondgenoot. Het land wenste geen kernwapens op zijn grondgebied, en niet meer dan 3.900 Amerikaanse militairen (onder hen vooral geen Afro-Amerikanen). Vooral het punt van de kernwapens lag erg gevoelig.
De VS had 13.000 kernkoppen in het buitenland geplaatst, waaronder 7.000 in NATO-landen. Pas in 1968 is er een inventaris gemaakt van de met andere landen gesloten overeenkomsten en de daarna daar geplaatste kernwapens. Men was de tel kwijt. De militairen hadden het maken van zo’n lijst tegengehouden: alle gegevens in één document opslaan was gevaarlijk vanwege het risico van spionage. Nu kwam er een lijst. De lijst bleef streng geheim. Openbaarmaking kon alleen nadat bijna alle gegevens waren weggelakt.
In 1998 onderzochten wetenschappers de weggelakte lijst. Zij wisten te reconstrueren dat de lijst alfabetisch moest zijn opgebouwd en dat er in IJsland kernwapens aanwezig waren (geweest). De emoties in IJsland liepen hoog op. De regering-Clinton moest afwijken van het gebruikelijke beleid van bevestigen noch ontkennen, en legde een ontkennende verklaring af. De wetenschappers keken nog eens goed naar hun alfabetische lijst en kwamen er achter dat de gegevens niet op IJsland sloegen maar op Iwo Jima, even verderop in de alfabetische landenlijst.
Er is in IJsland alleen maar een nooit gebruikte opslagplaats geweest voor nucleaire dieptebommen. De opslagplaats zou alleen in oorlogstijd actief gebruikt worden. De Koninklijke Marine had in dat geval volgens de gemaakte afspraken nucleaire dieptebommen van 15 kiloton mogen gebruiken: een andere manier om het kookpunt te bereiken…
Diederik denkt dwars 